Σε ένα από τα περιβόητα meeting μας, λίγο πριν ξεκινήσουν οι διακοπές μας, έγινε ένας καταιγισμός ερωτήσεων στη Βασιλική μας που με τις σπουδές και το master της στην κλινική διαιτολογία, είναι ο άνθρωπος στον οποίο ανατρέχουμε όλοι όταν χρειαζόμαστε διατροφικές συμβουλές ή όταν αποφασίζουμε να μας προσέξουμε, στρέφοντας την προσοχή μας στη διατροφή.
Την ζαλίσαμε λοιπόν με ερωτήσεις του τύπου:
– εγώ που θα πάω στη Μύκονο σε ένα μήνα, να κάνω διαλειμματική διατροφή που θέλω να χάσω μερικά κιλάκια;
– εγώ που είμαι στην εμμηνόπαυση, να μειώσω την ημερήσια θερμιδική μου πρόσληψη μπας και μειωθεί η ένταση των συμπτωμάτων της;
– ποια είναι η πιο σύγχρονη μέθοδος διατροφής που πρέπει να ακολουθήσω για να είμαι fit & healthy;
– πόσο να μειώσω τις θερμίδες μου για να χωρέσω σε κείνο το παντελονάκι που έδωσα μια περιουσία πρόπερσι για να το αποκτήσω…. και φέτος, δεν ανεβαίνει πάνω από το γόνατο;
– συνδέεται η διατροφή με τον καρκίνο, με την απώλεια μνήμης; Πως συνδέεται με τις αυτοάνοσες ασθένειες;
Και πολλές άλλες ακόμη ερωτήσεις σχετικά με τις διατροφικές τάσεις για τις οποίες όλοι ακούμε κι όλο και κάτι έχουμε διαβάσει.
Πόσο νέα είναι αυτά τα διατροφικά συστήματα και ποιος ο ρόλος τους στην υγεία μας?
Η Βασιλική, χαμογελαστή όπως πάντα, μας απάντησε:
Ας πάρουμε μια μια της μεθόδους, κι ας ασχοληθούμε αρχικά με τον περιορισμό των θερμίδων, δηλαδή τη μείωση 20-40% των θερμίδων του βασικού μεταβολισμού, διατηρώντας όμως επαρκώς την πρόσληψη των θρεπτικών συστατικών (1).
Η θετική επίδραση αυτής της διατροφής στην υγεία, σημειώνεται από το Β’ παγκόσμιο πόλεμο! Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε στις αρχές του ‘80 παρατηρήθηκαν χαμηλά ποσοστά καρκίνου σε Νορβηγίδες που ήταν έφηβες στην διάρκεια του πολέμου (2) και η σίτιση τους ήταν χαμηλή σε θερμίδες.
Η αντικαρκινική ιδιότητα αυτής της διατροφής έχει επισημανθεί πολλές φορές (3-5) ενώ σύγχρονες μελέτες έχουν αποδείξει ότι η χαμηλή σε θερμίδες διατροφή μπορεί επιπλέον να μειώσει την αρτηριακή πίεση, τα τριγλυκερίδια και να αυξήσει την HDL (6). Επίσης, believe it or not, μπορεί να βοηθήσει στην καθυστέρηση της έναρξης εμφάνισης αυτοάνοσων ασθενειών (7), στη βελτίωση της μνήμης ατόμων τρίτης ηλικίας (8) και αποδεδειγμένα να μειώσει το οξειδωτικό στρες στα κύτταρα ενώ συμβάλει και στη μείωση των φλεγμονών (9).
Όσον αφορά την διαλειμματική νηστεία, για την οποία όλοι κάτι έχουμε ακούσει τελευταία, είναι ίσως η πιο παλιά μέθοδος διατροφής, αν αναλογιστεί κανείς τη νηστεία για θρησκευτικούς λόγους, που έχει τις ρίζες της βαθιά στο πέρασμα των αιώνων. Η διαλειμματική νηστεία λοιπόν, γνωστή ως fasting, είναι η η διατροφή κατά την οποία ο οργανισμός μένει χωρίς τροφή για 12-14 ώρες το λιγότερο με βάση τον 24ωρο κύκλο πρωί/ βράδυ ή όταν για 2 μέρες/βδομάδα η θερμιδική πρόσληψη είναι πάρα πολύ χαμηλή: περίπου 500-600 kcall. Τα θετικά οφέλη αυτής της διατροφής δεν αφορούν μόνο το χάσιμο λίπους, όπως αποδεικνύουν πολλές σύγχρονες μελέτες αλλά μέσω αυτής της διατροφής ισορροπείται το μικροβίωμα του εντέρου ακόμα και σε διαταραγμένους οργανισμούς(10) μειώνεται η αρτηριακή πίεση, διαχειρίζεται καλύτερα η ινσουλίνη (11) και μειώνονται οι βιοδείκτες φλεγμονής του οργανισμού (12)!
Τέλος για να μην αφήσουμε απ έξω και τα πρωτόκολλα διατροφής των vegetarian φίλων μας, αξίζει να αναφερθούμε και σε μια ακόμη σύγχρονη διατροφική τάση, αυτή της μειωμένης πρόσληψης πρωτεΐνης: <10% της ημερήσιας θερμιδικής πρόσληψης (ΗΘΠ).
Είκοσι περίπου χρόνια πριν, αρχές των αγαπημένων ΄90ies, πραγματοποιήθηκε έρευνα σε 6.386 άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών που κατέληξε στο ότι τα άτομα με πρόσληψη πρωτεΐνης πάνω από το 20% της ΗΘΠ έχουν 75% αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου σε σχέση με αυτά που κατανάλωναν < 10% πρωτεΐνη ημερησίως. Μάλιστα η ίδια ερευνητική ομάδα είχε αποδείξει ότι η χαμηλή ημερήσια πρόσληψη πρωτεΐνης συμβάλει στη μείωση των οξειδωτικά κατεστραμμένων πρωτεϊνών ατόμων που υποβάλλονταν σε χρόνια ακτινοβολία (13).
Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε με αυτόν τον τρόπο για πολύ ακόμη, είπε η Βασιλική. Βλέπουμε ότι οι ‘νέες’ διατροφικές τάσεις δεν είναι δα και τόσο καινούργιες. Αλλάζει ίσως ο τρόπος που τις προσεγγίζουμε. Κάθε διατροφικό σύστημα εξάλλου, παλιό ή σύγχρονο, έχει τα υπέρ και τα κατά του. Αυτό που προέχει κυρίως είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν ταιριάζουν όλα τα συστήματα διατροφής στον καθένα από εμάς. Κάποια μπορεί να είναι κομμένα και ραμμένα για μας ενώ κάποια άλλα μπορεί και να είναι επικίνδυνα. Αυτό μπορεί να το κρίνει σωστά μόνο ένας επιστήμονας της διατροφής.
Πάντως, βάζοντας την κατάλληλη άσκηση στην εβδομαδιαία μας ρουτίνα και κάνοντας κάποιες μικροαλλαγές στην διατροφή μας μπορούμε να επηρεάσουμε όλη μας την ζωή.
Αντί λοιπόν, στο βωμό μιας επιτυχημένης “ αδύνατης” εικόνας στο ινστα, να μπούμε στο παιχνίδι του γρήγορου κι εφήμερου αδυνατίσματος με κοπιαρισμένες διατροφές, ας αναθεωρήσουμε τους στόχους μας, ας θέσουμε ως προτεραιότητα τη φυσική και ψυχική μας υγεία, ας ασκηθούμε συστηματικά και με σεβασμό στο σώμα μας, ας αφήσουμε την επιλογή των διατροφικών συστημάτων στους ειδικούς και ας απολαύσουμε με αυτόν τον τρόπο το πιο υπέροχο σώμα που θα μπορούσαμε να έχουμε ποτέ!
Βιβλιογραφία
- Jain S, Singh SN. Calorie restriction â an approach towards obesity management. J Nutr Disord Ther 2015;1:2161‑0509.
- Tretli S, Gaard M. Lifestyle changes during adolescence and risk of breast cancer: An ecologic study of the effect of World War II in Norway. Cancer Causes Control 1996;7:507‑12.
- Weindruch R, Walford RL. Dietary restriction in mice beginning at 1 year of age: Effect on life‑span and spontaneous cancer incidence. Science 1982;215:1415‑8.
- Lok E, Scott FW, Mongeau R, Nera EA, Malcolm S, Clayson DB, et al. Calorie restriction and cellular proliferation in various tissues of the female Swiss Webster mouse. Cancer Lett 1990;51:67‑73.
- Mattison JA, Roth GS, Beasley TM, Tilmont EM, Handy AM, Herbert RL, et al. Impact of caloric restriction on health and survival in rhesus monkeys from the NIA study. Nature 2012;489:318‑21.
- Cruzen C, Colman RJ. Effects of caloric restriction on cardiovascular aging in non‑human primates and humans. Clin Geriatr Med 2009;25:733‑43, ix.
- Sun D, Krishnan A, Su J, Lawrence R, Zaman K, Fernandes G, et al. Regulation of immune function by calorie restriction and cyclophosphamide treatment in lupus‑prone NZB/NZW F1 mice. Cell Immunol 2004;228:54‑65.
- Asghari Hanjani N, Vafa MR. Calorie restriction, longevity and cognitive function. Nutr Food Sci Res 2016;3:1‑4. Kim DH, Kim JY, Yu BP, Chung HY. The activation of NF‑kappaB through.
- Akt‑induced FOXO1 phosphorylation during aging and its modulation by calorie restriction. Biogerontology 2008;9:33‑47.
- Zarrinpar A, Chaix A, Yooseph S, Panda S. Diet and feeding pattern affect the diurnal dynamics of the gut microbiome. Cell Metab 2014;20:1006‑17.
- Wan R, Camandola S, Mattson MP. Intermittent fasting and dietary supplementation with 2‑deoxy‑D‑glucose improve functional and metabolic cardiovascular risk factors in rats. FASEB J 2003;17:1133‑4.
- Marinac CR, Sears DD, Natarajan L, Gallo LC, Breen CI, Patterson RE, et al. Frequency and circadian timing of eating may influence biomarkers of inflammation and insulin resistance associated with breast cancer risk. PLoS One 2015;10:e0136240.
- Youngman LD, Park JY, Ames BN. Protein oxidation associated with aging is reduced by dietary restriction of protein or calories. Proc Natl Acad Sci U S A 1992;89:9112‑6.
